एक्स्पर्ट तरिका

यो सामाग्री १५ कार्तिक २०७५, बिहिबारका दिन नेपालखबर डटकममा प्रकाशित भएको छ। 

यज्ञराज जोशी । पोखरा प्रिमियर लिगको पहिलो दिनबाट नै आयोजकले अपेक्षा गरे भन्दा बढी दर्शकहरु प्याराफटमा खचाखच भरिएका थिए। दोस्रो दिन शनिबारको स्थिती पनि उस्तै थियो।

स्टेडियममा भरिएका दर्शकहरुलाई चौका, छक्काका प्ले कार्ड बाँडिएको थियो। दर्शकका हात हातमा टोलीका झण्डाहरु थिए। चाउचाउ, बिस्कुट लगायतका खाजाका प्याकेटहरु, पानीका बोतलहरु दर्शकले बोकेका थिए। बिडम्बना खेल सकिएपछि दर्शक त गए तर ती सबै वस्तु मैदानमै मिल्काए।

शनिबार नै काठमाडौं रोयल्ससँग पहिलो खेलमा पराजित भएपछि एक्स्पर्ट धनगढी ब्लुजले समर्थकको मन त जित्न सकेको थिएन् तर खेलपछि टोलीको मुख्य प्रायोजक एक्स्पर्ट (भिसा एजुकेशन एण्ड भिसा सर्भिसेज) को टोलीले गरेको रंगशाला सफाईले भने सबैको प्रशंशा बटुल्यो।

‘खेलपछि छक्का–चौकाका प्लेकार्ड, च्यातिएका कागज, खाजा खाएर मिल्काइएका प्लास्टिक, पानीका बोतल, झण्डा यत्रतत्र छरिएका देख्यौं’, एक्स्पर्टका कन्ट्री म्यानेजर शरदराज पाठकले पहिलो खेलपछिको घटना सम्झिए, ‘ती वस्तुले माछापुच्छ्रेको काखमा रहेको रंगशालाको दृश्य कुरुप बनायो। त्यही अवस्थाबीच भोलिपल्ट फोहोर प्याराफिटमा खेल हेर्न बस्दा खेलको उत्साह नै कम हुनसक्थ्यो। त्यसैले हामीले रंगशाला सफाईमा स्वःस्फुर्त जुटने निर्णय गर्यों।’

यो अभियानमा देशका विभिन्न ब्रान्चबाट आएका एक्स्पर्टका साधारण सदस्यदेखि कन्ट्री म्यानेजर अनि एक्सपर्टका ग्लोवल सिईओ सञ्जीव शर्मा समेत हरेक दिन नियमित खटिएका छन्। सरसफाईको काममा कोही ठालु हुँदैनन्। सबैजना फोहोरमा मिसिन्छन् र एकैछिनमा रंगशाला चिटिक्क बनाउँछन्।

एक्स्पर्टको सरसफाई आफ्नो टोलीको म्याचको दिनमा मात्रै सीमित रहेन्। त्यसपछि उनीहरु हरेक दिन खेल सकिएपछि रंगशाला सफाईमा जुट्छन्। धनगढी ब्लुजको खेल बिहान सकिएपनि उनीहरु दिउँसो हुने अर्को टोलीको खेलसम्म कुर्छन्। ताकि दर्शक गएपछि पुनः रंगशाला सफाईमा जुट्न सकियोस्।

सफाईसँगै एक्स्पर्टले मैदानमा दर्शकका लागि आवश्यक केही कुराहरु पनि उपलब्ध गराएको छ। रंगशालामा फोहोर फाल्ने डस्टबिन नदेखेपछि मैदान वरिपरि दुई दर्जन डस्टबिन राखेको छ। रापिलो घाममा बसेको देखेपछि घाम छेकियोस् भनेर केही ठाउँमा छाता, क्याप तथा निःशुल्क पिउने पानीको व्यवस्था पनि गरेको छ।

एक्स्पर्टले दर्शकका लागि छाता, पानी र डस्टबिनको पनि व्यवस्था गरेको छ

‘हामी नेपालीको संस्कार यसले गरिदिएन, त्यसले गरिदिएन भन्ने हुन्छ’, पाठकले रंगशाला सफाईबाट दिन खोजेको सन्देश बताउँदै भने, ‘तर सुरुवात त आफैले गर्नुपर्छ। पहिलो दिन हामीले १४–१५ ठूला प्लास्टिकका पोका फोहोर उठाएका थियौं। पछि हामीले डस्टबिनहरु व्यवस्था गर्यौं। फोहोर ४–५ पोकामा झर्यो। अहिले त दर्शकहरु पनि स्वस्फुर्त रुपमा हामीलाई सघाउन आएका छन्। यसले नेपालीहरु खेलसँगै सरसफाई पनि मन पराउँछन् भन्ने सन्देश गएको छ।’

‘हामीपनि आयोजकको जिम्मेवारी हो भन्दै पन्छिएनौं,’ पाठकले थपे, ‘फोहोर व्यवस्थापन नहुनु, दर्शकका लागि पानीको व्यवस्था नहुनु आयोजकका कमजोरी हुन भन्दैनौं। आयोजक पनि यो ठाउँमा पहिलो पटक आएको हो। कहीँकतै उहाँहरुको ध्यान पनि नपुगेको हुनसक्ला। एकअर्काले मिलेर नै गर्ने हो भन्ने सोचका साथ आयोजकहरुको समन्वयनमा नै कहाँ के आवश्यकता पर्छ हामी सकेको गरिरहेका छौं।’

एक्स्पर्ट र क्रिकेटको नाता
नेपाली घरेलु क्रिकेटमा शुन्यता छाएको महशुस गरि सुवास प्रधान लगायतका खेलाडीहरुले सन् २०१३ मा कलेज प्रिमियर लिग (सिपीएल) क्रिकेट प्रतियोगिताको आयोजना गर्ने सोच बनाए। सो प्रतियोगितामा कलेजको प्रतिनिधित्व गर्दै राष्ट्रिय टोलीका खेलाडीहरु खेल्थे।

एउटा क्लबले दुईवटा विदेशी खेलाडीहरु समेत राख्न पाउने अवधारणा सिपीएलबाट देशमा पहिलोपटक भित्र्याएको सुवासको दाबी छ। प्रतियोगिताका लागि कलेजहरुले भारत र श्रीलंकाबाट पनि खेलाडीहरु ल्याएका थिए। अहिले सिपीएल कै अवधारणा अनुरुप फ्रेन्चाइजी लिगहरुले पनि क्लबहरुलाई विदेशी खेलाडी अनिवार्य गरेको छ।

प्रतियोगिताको म्यान अफ द सीरिजलाई मोटरसाइकल पुरस्कार दिइएको त्यो पहिलो प्रतियोगिता थियो। प्रतियोगिताको प्रायोजन सहयोग जुटाउन सुवास र उनको टोली त्यसबेला एक्स्पर्ट कार्यालय पुग्दा जोडिएको सम्बन्धले सिपीएल हुँदै पोखरा प्रिमियर लिग (पीपीएल) को धनगढी ब्लुजसम्मको यात्रामा डोर्याएको हो।

‘नेपाली क्रिकेटले अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा राम्रो सम्भावना देखाएको थियो। तर घरेलु क्रिकेटको विकासबिना अन्तर्राष्ट्रिय उपलब्धिहरुलाई निरन्तरता दिन सम्भव हुँदैन’, सुवासले सम्झिए, ‘हामीले घरेलु क्रिकेटको विकासमा हातेमालो गर्न गरेको सहयोगलाई एकदम सकारात्मक रुपमा लिँदै उहाँ (एक्स्पर्ट) हरुले दुबै हातले अँगालो मार्दै हौसला बढाईदिनु भयो। त्यसपछि उहाँहरुले हाम्रो साथ कहिल्यैछाड्नु भएन्।’

क्रिकेटले नेपालीलाई उत्साहित गराइरहेको भएकाले नै आफूहरुले क्रिकेटमा लगानी गरेको एक्स्पर्टका कन्ट्री डाइरेक्टर पाठक बताउँछन्। ‘धेरै क्षेत्रले नेपालीहरुमा वितृष्णा होला। तर, जब खेलको कुरा आउँछ हामी सबै नेपालीहरु सर्लक्क एक ठाउँमा उभिन्छौं’, उनले भने, ‘र, पछिल्लो समय नेपाली क्रिकेटले देखाएको सम्भावनालाई यथार्थमा बदल्न राज्यको मुख ताकेरमात्रै पुग्दैन्। नेपाली क्रिकेटले अन्तर्राष्ट्रिय स्पर्धामा गएर म्याच जित्दा हामी गर्व गर्छौ भने हामीले पनि केही योगदान गर्नुपर्छ भनेर क्रिकेटमा लगानी गरेका हौं।’

एक्स्पर्टले देशव्यापी स्कुल क्रिकेट लिगमा सहयोग गरेको थियो।

सिपीएलको सफलतापछि देशमा धनगढी प्रिमियर लिग, एभरेष्ट प्रिमियर लिग जस्ता व्यवसायिक फ्रेन्चाइजी प्रतियोगिताहरु सुरु भए। सिनियर खेलाडीहरुले यी लिगहरुबाट एक्सोजरसँगै आर्थिक आर्जन पनि गर्न थाले। सिनियर खेलाडीका लागि व्यवसायिक प्रतियोगिताहरु हुन थालेपछि सुवास र उनको टिम रुट लेभल क्रिकेटको विकासतर्फ मोडियो।

‘पुनः एकपटक हामी देशव्यापी स्कुल क्रिकेट लिगको अवधारणा लिइ एक्स्पर्टको दैलोमा पुग्यौं। यसपटक पनि उहाँहरुले सहयोगलाई निरन्तरता दिँदै हामीलाई हौसला थप्नुभयो,’ सुवासले सम्झिए, ‘जयराम अर्याल, सञ्जिव शर्मा अनि बद्री अर्याल लगायतको सहयोगमा हामीले देशैभरि स्कुल क्रिकेट लिग सञ्चालन गर्यौं।’

देशका महेन्द्रनगर, धनगढी, काठमाडौं, नेपालगञ्ज, पोखरा, चितवन, भैरहवा, झापा लगातयका क्षेत्रमा स्कुल लिग आयोजना भएको थियो। ती क्षेत्रका च्याम्पियन टोलीहरुको काठमाडौंमा राष्ट्रिय लिग भएको थियो।

‘प्रतिभा काठमाडौंमा मात्र नभएर देशका कुनैपनि कुनामा हुनसक्छ भनेर हामीले ग्रास रुट क्रिकेटलाई विकेन्द्रीकृत गरेका थियौं,’ सुवासले भने, ‘झण्डै पाँचहजार जनाले लिग खेलेका थिए। पछि उनीहरुले उमेर समुहका टोलीमा समेत स्थान बनाउन सफल भए। हामीहरुले विजेता टोलीलाई पैसा नदिएर एक लाख बराबरको क्रिकेट किट सामाग्री) दिएका थियौं। त्यसले पनि जिल्लाको क्रिकेट विकासमा केही सहयोग पुगेको विश्वास लिएका छौं।’

एक्स्पर्टकै सहयोगमा सुवास र उनको टिमले देशव्यापी कलेज प्रिमियर लिग पनि सञ्चालन गरिसकेको छ। कप्तान पारस खड्कालाई आफ्नो ब्रान्ड एम्बास्डर बनाएको एक्स्पर्टले यसपाली भने धनगढी ब्लुज टोली निर्माण गर्दै फ्रेन्चाइजी क्रिकेटमा हात हालेको हो।

‘पीपीएलमा हामीले एउटा क्षेत्र लिनुपथ्र्यो। त्यसक्रममा धनगढीमा क्रिकेटको रुची र चेतनाले हामीलाई त्यसतर्फ तान्यो।,’ पाठकले भने, ‘अन्य टोलीको तुलनामा हामीसँग युवा खेलाडीहरु छन्। हामीले वर्तमानमात्रै नहेरिकन भविष्यमा राम्रो खेलाडी तयार पार्ने उदेश्यले पनि युवा टोली लिएका हौं। यस खेलले नतिजा जे सुकै ल्याओस् हामी धनगढी ब्लुजलाई आगामी दिनमा पनि निरन्तरता दिने दीर्घकालिन योजनाका साथ अघि बढेका छौं।’